Minister overweegt inleenverbod vleessector
Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid sluit een verbod op het inhuren van uitzendkrachten in bepaalde sectoren ‘als laatste redmiddel’ niet uit. Dat meldt hij aan de Kamer in een brief over misstanden bij het werken met arbeidsmigranten. Ook denkt hij aan een verplicht quotum mensen in vaste dienst. De minister laat deze mogelijkheden (wets)technisch onderzoeken. Ook gaat hij zelf op verkenning in de sector.
Aanleiding voor de plannen van de minister lijken diverse misstanden te zijn bij het werken met arbeidsmigranten op uitzendbasis in de vleesverwerkende industrie. Die misstanden kwamen eerder dit jaar aan het licht na onderzoeken van de Arbeidsinspectie. Arbeidsmigranten zouden op grote schaal op staande voet worden ontslagen om reserveringen, waaronder vakantiegeld en uitbetaling van niet opgenomen vakantiedagen niet te hoeven uitbetalen.
Fatsoenlijk behandelen
Een gevolg van het ontslag is vaak dat de arbeidsmigrant op korte termijn zijn woning uit moet, en de facto dakloos wordt. Van Hijum zegt hierover: ‘Laatst sprak ik een arbeidsmigrant die na 1 week door zijn uitzendbureau werd ontslagen, binnen 48 uur zijn woning moest verlaten en dakloos werd. En in wijken - bijvoorbeeld in Roosendaal waar ik onlangs was – is ontzettend veel overlast omdat arbeidsmigranten in kleine appartementjes worden opgehokt. Als bedrijf moet je mensen fatsoenlijk behandelen en de problemen niet afschuiven op de samenleving.’
Boetes onvoldoende
Uit ander onderzoek van de Arbeidsinspectie bleek dat sommige werkgevers mensen van buiten de EU zonder werkvergunning laten werken. De boete van maximaal 8.000 euro voor elke overtreding weegt vaak niet op tegen de voordelen van iemand laten werken zonder het minimumloon te betalen en premies of loonbelasting af te dragen.
Zelfregulering
Richard van der Kruijk, algemeen secretaris van COV, de Vereniging voor de Nederlandse Vleeswarenindustrie noemt een inleenverbod (dat is een uitzendverbod in feite) in het FD draconisch en onnodig. ‘Ja, er zijn rotte appels in de sector, ‘maar niet de hele mand is rot’. De brancheorganisaties van uitzendbureaus NBBU en ABU zijn verbolgen over het voornemen van de minister. Zij zijn naar eigen zeggen volop in gesprek met de COV en het Ministerie over zelfregulering van de uitzendsector, volgens het wetsvoorstel toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA).
Toelating
Toelating van uitzendbureaus volgens een uitgebreid normenkader, handhaving, cao-afspraken, een meldpunt en checklists zullen daar volgens de uitzendkoepels bij helpen. ‘De koninklijke weg zou zijn om alle energie te steken in de introductie van dat stelsel. Maar blijkbaar twijfelt de minister aan de effectiviteit van de eigen kabinetsplannen’, aldus Jurriën Koops van uitzendkoepel ABU in het FD.
Verkenning
Het gaat de minister allemaal niet snel genoeg. Tegen de NOS verklaarde Van Hijum: ‘De naleving moet echt omhoog. Ik verwacht van hen [uitzendkoepels] dat zij zelf alle mogelijke acties inzetten om misstanden aan te pakken en hun achterban aanspreken om de inzet van malafide uitzendbureaus te voorkomen.’ Na de technische verkenning, die in het eerste kwartaal van 2025 wordt verwacht, beslist Van Hijum of hij concrete maatregelen zal voorstellen tegen de misstanden bij het werken met arbeidsmigranten in sommige sectoren. Van Hijum: ‘Een dergelijk verbod is een ingrijpende stap, en een laatste redmiddel. Daarom verkennen we het ook zorgvuldig.’
‘Kansloos’
Coalitiepartijen VVD en BBB voelen weinig voor een inleenverbod in sectoren waar veel misstanden met arbeidsmigranten plaatsvinden. VVD-Kamerlid Thierry Aartsen noemt het voorstel ‘een aantal stappen te ver’. Caroline van der Plas (BBB) denkt dat het plan ‘aan alle kanten kansloos’ is. Volgens Van der Plas gaat het mogelijk in tegen internationale verdragen. ‘En wat gaan we doen met de zorg? Als daar arbeidsmigranten worden uitgebuit, gaan we dan ook zeggen: je mag niet meer in de zorg werken?’
‘Direct invoeren’
Linkse partijen willen juist dat Van Hijum direct een inleenverbod invoert. ‘De tijd van pappen en nathouden is voorbij’, vindt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Mariëtte Patijn. Zij biedt in het debat de tekst aan van een algemene maatregel van bestuur waarmee Van Hijum het uitzendverbod in de vleessector volgens haar snel zou kunnen regelen.
Duitse vleesverwerkers mogen sinds 2020 geen arbeidskrachten inhuren via uitzendbureaus. Ook mogen zij geen werk laten verrichten door onderaannemers. De hoogste rechter heeft de maatregel niet ongrondwettelijk verklaard.
Let op:
De gegevens in dit dossier zijn ontleend aan tientallen doorgaans zeer betrouwbare bronnen. Toch kan Earnest geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden, of gevolgschades die hieruit kunnen ontstaan. Deze informatie verandert vaak, en veel. Daarom is alleen de online-versie van dit dossier actueel.
